İHD Ankara: "Her yıl Onur ayında ciddi şiddet sarmalları yaşanıyor"

Insan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi bugün (19 Temmuz) saat 11:30'da Ankara Onur Ayı Hak Ihlallerine dair basın açıklaması yaptı. Açıklamayı İHD Ankara şube yöneticisi Tunahan Gözlügöl okudu.

Açıklamada eylem hakkı ve ifade özgürlüğüne değinen İHD, her yıl onur ayında yaşanan ciddi şiddet sarmallarına ve  bu yıl İslamcı grupların saldırılarıyla artan şiddetin boyutuna dikkat çekerek yaşanan hak ihlallerine vurgu yaptı. 

Açıklamaya LGBTİ+ derneklerinden 17 Mayıs Derneği, GALADER, Kaos GL ve Pembe Hayat Derneği de katıldı. 

Basın açıklamasının tam metni:

Sağ muhafazakarlık gün geçtikçe yaşam alanımıza sızmaya ve doğrudan saldırıya gücünü arttırarak devam ediyor. Bu devamlılık hali süreğen bir hal aldıkça en genelden özele hak ihlalleri ciddi oranlara ulaşıyor. Bütün azınlıklar bu hak ihlalleri ile karşılaşırken azınlığın azınlığı konumundaki LGBTİQ+’lar bu hak ihlallerine her alanda, her koşulda karşı karşıya kalıyor. Ankara’da her kesim için eylem hakkı ve ifade özgürlüğü ciddi bir şekilde ihlal ediliyorken LGBTİQ+’lar için bu durum daha da problematik olmaktadır. 

İktidarın her alana sızma olarak totaliter rejimi cumhurbaşkanlığının atadığı rektörlerle birlikte üniversitelere de sızmış durumdadır. Bu noktada iktidarın daha küçük çaplı halini üniversitelerde görmeye başladık ve bununla birlikte her alanda ciddi hak ihlallerinin artan nicelikle yaşanmaya başladığını gözlemledik. Bu sene onuncusu düzenlenen ODTÜ Onur Yürüyüşü bu mikro iktidar tarafından mail ile yasaklanmıştır. Atılan mailde herhangi bir delil sunmadan yürüyüş güvenlik gerekçesiyle yasaklanmıştır. Bu maili tanımadıklarını açıklayan ODTÜ LGBTİQAA+ Dayanışması 10. ODTÜ Onur Yürüyüşü’nü 10 Haziran 2022 tarihinde 17.30 sularında barışçıl bir şekilde başlattı. Fizik çimlerinden başlayan yürüyüş inşaat mühendisliği bölümüne kadar hiçbir güvenlik sorunu olmadan devam etti. İnşaat mühendisliğine gelindiği sırada kitlenin çok üstünde bir sayıyla Ankara emniyeti herhangi bir ikaz yapılmaksızın kitleye müdahalede bulundu. Kitle dağılmasına rağmen dağılan her grubun arkasından polis kitleleri kovalamaya ve gözaltına almaya başladı. Kovalama hali kampüsün tamamına yayılmış halde akşam saatlerine kadar devam etti. Gün boyu 38 öğrenci işkenceyle gözaltına alındı. Bütün gözaltılarda işkence izleri mevcut olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca gözaltına alınan bir öğrencinin kafası merdiven basamağına vurulmak suretiyle kafasında dikiş atılacak derecede yarık oluştu. 11 Haziran sabah saatlerine kadar devam eden gözaltı işlemleri öncesi gözaltına alınan 38 kişi ters kelepçeyle bekletildi. Birçok kişi gözaltına alınmasa dahi ciddi bir şekilde şiddete maruz kaldı. Yine ODTÜ’de Çevre Topluluğu tarafından yapılmak istenen “İklim Krizi, Toplumsal Cinsiyet ve Cinsel Sağlık ? Queer Ekoloji, Ekofeminizm” başlıklı etkinlik rektörlük tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeksizin yasaklandı. Daha önce birçok etkinlik yapmış ve bu etkinlikleri yasaklanmamış Çevre Topluluğu bu yasağı tanımayarak etkinliklerini gerçekleştirdi. Bu yasaklama topluluğu örgütlenme hakkına, ifade özgürlüğüne ve toplantı hakkına dönük bir saldırıdır.

Stonwall baskınından da bildiğimiz bir yöntem olarak LGBTİQ+ mekan ve etkinliklerine dönük polis baskınları yıllar sonra hala uygulanmaktadır. 28 Haziran 2022 günü LGBTİ+’lar tarafından halka açık bir mekanda düzenlen etkinlik polisler tarafından basılmış ve 4 kişi gözaltına alınmıştır. Gözaltılar yapılan işlemler sonrası serbest bırakıldı.

5 Temmuz 2022 günü ikincisi yine Tunalı Hilmi Caddesi’nde düzenlenen Ankara Onur Yürüyüşü başka şehirlerde olduğu gibi şiddetli müdahale ile karşı karşıya geldi. Yürüyüş öncesi çeşitli İslamcı gruplar yürüyüşe dönük saldırı çağrısı yaptığı da gözlemlenmiştir. Yürüyüş sırasında özellikle Tunalı Hilmi Caddesi üzerinde yoğun olarak konuşlanan İslamcı grupların polis ile birlikte göstericilere saldırdığı görülmüştür. Farklı kollardan Kuğulu Park’ta bir araya gelmeye çalışan LGBTİQ+’lar alana ulaşamadan şiddetle gözaltına alındı. Birisi İHD Ankara Şube yöneticisi olmak üzere 46 kişi işkenceyle gözaltına alındı. İlk olarak J. F. Kennedy Caddesi üzerinde bir araya gelebilen LGBTİQ+’lar polisin şiddeti ile karşı karşıya kaldı. Kitleye müdahale eden polisin tekme, yumruk atarak; sözlü, fiziksel tacizde bulunarak; hakaret ederek; orantısız güç kullanarak ve LGBTİQ+ bayraklarına dönük kriminalize edici, aşağılayıcı hareketlerde bulunarak görev ilkelerini ihlal ettiği gözlemlenmiştir. Ayrıca yine J. F. Kennedy civarında bir kafe emekçisi ve sokaktan geçen 2 sivil darp edilerek gözaltına alınmıştır. Eş zamanlı olarak İslamcı grupların çevreye dönük saldırılarına karşı çıkan vatandaşa İslamcı gruptan kişiler saldırdı. Mağdur vatandaş saldırıya uğramasına rağmen polis tarafından işkenceyle gözaltına alındı. Kuğulu Park’a doğru Tunalı Hilmi Caddesi üzerinden yürüyüşe geçen bir başka gruba polis ile birlikte İslamcı grup saldırmıştır. İHD Ankara Şube yöneticisi Tunahan Gözlügöl gerici gruplara karşı çıktığı sırada bir grup polis tarafından tekme ve yumruk fiziksel, hakaret ve aşağılayıcı sözlerle sözlü tacize maruz kalmış; polisin sözlü tacizindeki açık beyanlarından küçük düşürülme maksadıyla yöneticimizin tişörtü yırtılmış ve ters kelepçe uygulandıktan sonra uzunca bir süre bu şekilde sokak ortasında bekletilmiştir. Gözaltı aracına götürülürken sözlü ve fiziksel şiddet devam etmiştir. Gözaltına alınan herkesin telefonları ve kimlikleri tutanak tutulmaksızın, hukuksuz işlem ile zorla alınmıştır. İlk sağlık kontrolü için götürüldükleri Gazi Mustafa Kemal Hastanesi’nde uygulanan şiddet devam etmiş ve hastane işlemleri bir buçuk saat kadar geciktirilmiştir. Bu süre boyunca gözaltına alınan herkes ters kelepçeli olarak bekletilmiştir. Gözaltı işlemleri sonrası altışar altışar bırakılmasına ve bırakılan gruplar arasında uzun süreler olmasına rağmen, daha yakında hastaneler de mevcutken gruplar “hastaneler müsait değil” bahanesiyle Sincan, Pursaklar, Dikmen gibi şehir merkezinden uzak hastanelerden bırakıldılar. 

Her yıl onur ayında ciddi şiddet sarmalları yaşanırken bu sene onur ayında İslamcı grupların saldırılarıyla şiddet sarmalı ciddi boyutlara ulaşmıştır. Yapılan etkinliklere dönük müdahaleler sonucu birçok kişinin beden bütünlüğüne dönük fiziksel ve sözel saldırılar gerçekleştiği, bu kişilerin en temel haklarının emniyet, rektörlük, valilik vb. tüzel kişiler ve bu tüzel kişilerin önlem yetersizliği sebebiyle çeşitli politik gruplar tarafından ihlal edildiği ve birçok kurumun bu hukuksuzluklardan ve hak ihlallerinden geri dönülmesi için yapılan çağrıların ve başvuruların yok sayıldığı derneğimiz tarafından gözlemlenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti devletinin taraf olduğu, Anayasanın 93. Maddesiyle normlar hiyerarşisinde kanun üstünde tutulan temel hak ve özgürlükleri koruyan uluslararası anlaşmalar doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti devletinin herhangi bir hukuki işlem başlatmadığı gibi yapılan açıklamalarla bu ihlallerin desteklendiği yine derneğimiz tarafından tespit edilmiştir. 

İNSAN HAKLARI DERNEĞİ ANKARA ŞUBESİ